Voor de klankkist koos Daniëlle Stokhof notenhout. De deksel heeft zij met behulp van de lasersnijder opengewerkt. De ‘aangebrande’ sporen van het laseren verwijderde zij met alcohol wat veel geduld vroeg. Voor de toetsen koos zij Maple en ebbenhout.
Revival
De draailier is gemeengoed in Keltische muziekstijlen, maar ook hedendaagse folkmetalbands als Eluveitie en Ithilien, en verder pagan folkband Omnia maken er gebruik van.
Draailieren komen vooral voor in Frankrijk (vielle à roue) en Hongarije (tekerö). De Hongaarse draailier is doorgaans eenvoudiger van constructie. Het instrument is verwant aan het Zweedse instrument nyckelharpa.
Gemechaniseerde viool
Een draailier (vroeger ook wel organistrum genoemd) is een soort gemechaniseerde viool. De strijkstok is vervangen door een wiel dat met hars stroef is gemaakt en ronddraait door een zwengel. De snaren drukken tegen het wiel aan. Melodiesnaren (chanterelles) worden met tangenten verkort wanneer de corresponderende toets wordt ingedrukt. Bourdonsnaren zijn continu te horen maar kunnen per snaar ook in- en uitgeschakeld worden.
Hoe werkt de draailier
De karakteristieke eigenschap van een draailier is de ritmische begeleiding. Deze ontstaat door bij het draaien aan het wiel vanuit de pols ritmische versnellingen aan te brengen. De trompetkam op de draailier komt in trilling wat het ritmisch snerpend geluid geeft.
De snaren van de draailier worden aan het trillen gebracht door een met hars stroef gemaakt wiel. Dit wiel wordt met een draaikruk (zwengel) rondgedraaid en functioneert als een strijkstok. De melodieën worden gespeeld via een toetsenbord. Via deze toetsen worden, meestal houten, tangenten tegen de (melodie)snaren aangedrukt waardoor de toon verandert. Om de klank te versterken wordt een klankkast toegepast, deze kan verschillende vormen hebben. De meeste draailieren hebben meerdere bourdonsnaren, die zorgen voor een constante toon onder de melodie. Dit geeft eenzelfde geluid als bij een doedelzak. Veel draailieren kunnen ook een beperkt percussie-effect toevoegen door het wiel niet gelijkmatig te draaien, maar schoksgewijs. Sommige draailieren, vooral in Frankrijk, hebben ook nog resonantiesnaren, die niet door het wiel worden aangestreken maar enkel spontaan meetrillen met de toon waarop ze gestemd zijn.
Als een tierelier
De website van Onze Taal geeft meer info over de uitdrukking: ‘Als een tierelier…..’. Het betekent dat iets heel soepel en goed verloopt, werkt, gaat, draait, verkoopt…… Wanneer ‘het loopt of gaat als een lier’ dan gaat het bijna vanzelf, voorspoedig…. Wellicht gaat het oorspronkelijk om het muziekinstrument, maar het is ook mogelijk dat op het hijswerktuig werd gedoeld.
Volgens Marc De Coster die het Woordenboek van populaire uitdrukkingen, clichés, kreten en jargon samenstelde is het gezegde ‘gaan als een tierelier’ ontstaan vanuit de gedachte dat het klussen altijd beter gaat onder het zingen van een vrolijk deuntje.
Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) vermeldt bij tierelier: ‘Nabootsing van een eenvoudig, opgewekt muzikaal geluid, inzonderheid van gezang.’ De Coster is de enige die een direct verband ziet met dit klanknabootsende tierelier.
