Foto’s [PR]ess Productions en Alexander Braun
De bouwwerken die door architecten van naam zijn ontworpen en gebouwd, beantwoorden aan een duidelijk geformuleerde opdracht en specifieke locatievoorwaarden. Zij maken steeds gebruik van eigentijdse materialen en technologieën. Bij het Blockhaus is het juist het oeroude vakmanschap in de blokhutbouw en het massieve rondhout dat centraal staat. Het is alsof Thomas Schütte een statement maakt dat hout van alle tijden is.
Massief rondhout
De massief rondhouten wanden steunen op een licht onregelmatig -zeshoekig- voetstuk en zijn als een trechter naar buiten gericht in plaats van loodrecht op het fundament geplaatst. De zeszijdige structuur ondersteunt een steil hellend dak waarvan de nok een uitgesproken knik heeft. Dit geeft het Blockhaus een dynamisch silhouet. Het gebouwtje is in Rusland geprefabriceerd. Verwerkt is onbehandeld Noords grenenhout dat vergrijst onder invloed van weer en wind. Het optisch prominente dak is bekleed met (zinken) dakshingles van titanium. Het glimmende en strakke metaal staat in schril contrast met de archaïsche doorsnede van het stamhout in de blokhutbouw.
De opening aan de voorzijde nodigt bezoekers uit om in de zomer de verkoelende binnenruimte te betreden. Daar wacht hen een warm onthaal in hout en fris drinkwater. Langs de binnenwanden zijn twee eenvoudige banken geplaatst. In het middengedeelte bevindt zich de fontein van gebakken klei. Langszij staan twee opstapjes op de grond waardoor ook kinderen water kunnen drinken.
Schaalmodel
Blockhaus is een object dat is afgeleid van het schaalmodel 1:10 dat Thomas Schütte in 2016 tentoonstelde in Galerie Konrad Fischer in Düsseldorf. Rolf Fehlbaum, Chairman Emeritus van Vitra, zag dit model en vroeg de kunstenaar of hij zich kon indenken hoe het schaalmodel op ware grootte op de Vitra Campus zou staan. Het schaalmodel was 46 x 68 x 57 cm. Op ware grootte meet het gebouw ca. 460 x 680 x 570 cm.
Thomas Schütte (1954) werd geboren in Oldenburg en studeerde van 1973 tot 1981 aan de kunstacademie van Düsseldorf, waar hij nog steeds woont en werkt. Hij ontving talloze onderscheidingen, waaronder de Gouden Leeuw van de Kunstbiënnale Venetië (2005).
Prefab
Het Ingenieurbüro für Naturstammbau van Alexander Braun verzorgde de technische uitvoering van het Blockhaus op basis van het schaalmodel. Het bouwwerk is onder supervisie van Braun zijn bedrijf in Rusland vervaardigd en geassembleerd, en vervolgens gedemonteerd naar Weil am Rhein getransporteerd. Daar is het weer in elkaar gezet. De titanium zinken dakbedekking is geproduceerd en geïnstalleerd door de Rathberger-onderneming uit de nabijgelegen stad Efringen-Kirchen. De fontein is ontwierp en maakte Heide Jansen uit Keulen en is gebakken door de keramiekspecialist Niels Dietrich.
Wegwijzers
Het Blockhaus van Thomas Schütte sluit goed aan op andere architecturale elementen in het buitengebied van de Vitra Campus. De Álvaro Siza Promenade, de glijbaan van Carsten Höller en de Balancing Tools van Claes Oldenburg en Coosje van Bruggen bevinden zich als een soort wegwijzer tussen de gebouwen. Hoewel dit vanaf het begin niet gepland was, zijn deze elementen uitgegroeid tot belangrijke bezienswaardigheden die bezoekers uitnodigen om over de campus te wandelen.
Blockbau
De blokhut is een traditionele constructie in massief of deels bekantrecht rondhout die weid verspreid wordt toegepast in het Alpengebied, Scandinavië en Rusland. In deze constructietechniek zijn voornamelijk woongebouwen, bijgebouwen, maar ook bruggen, torens en kerken gebouwd. In Berner Oberland, Wallis, de Fribourg Alpen en Graubünden wordt nog steeds Blockbau in praktijk gebracht. De kennis wordt vooral mondeling door de oudere timmerlieden doorgegeven aan de jongere generatie. De blokhutconstructie vraagt om vakmanschap, een goede houtselectie, een groot volume aan hout en organische hoekverbindingen en kan -zoals het Blockhaus laat zien- ook leiden tot een verrassende plattegronden en vormgeving. (Bron Lignum: Bauen mit Holz hat Zukunft)
